Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (2011/305/AB CPR)
Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (305/2011/AB CPR), yapı malzemelerinin Avrupa Birliği (AB) genelinde serbest dolaşımını ve kullanılabilirliğini düzenleyen temel mevzuattır. Yönetmelik, yapı malzemelerinin performans ve güvenlik kriterlerini standardize ederek CE İşareti ile birlikte AB pazarına arzını sağlamaktadır.
Yapı Malzemeleri Yönetmeliğinin Amaç ve Kapsamı
Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’nin amacı, yapı malzemelerinin performansını ve güvenliğini düzenleyerek Avrupa Birliği genelinde serbest dolaşımını sağlamaktır. Yönetmelik, tüm yapı malzemelerini ve bu malzemelerin kullanımlarını kapsamaktadır.
Yapı Malzemeleri İçin CE İşareti Zorunlu mudur?
CPR (Construction Products Regulation), Avrupa Birliği’nde piyasaya arz edilen birçok yapı malzemesi için CE İşareti zorunluluğu getirmektedir. CE işareti, ürünlerin temel gerekliliklere uygunluğunu ve performans kriterlerini karşıladığını gösterir.
- CE işareti, sadece uyumlaştırılmış standart kapsamında olan ürünler için zorunludur.
- Yönetmeliğe dahil olan ürünler için CE Belgesi alınması ve performans beyanı yapılması şarttır.
Yapı Malzemelerinin Hepsine CE Verilir mi?
Hayır. Yapı Malzemeleri Yönetmeliği yalnızca uyumlaştırılmış standardı bulunan ürünler için CE İşareti zorunluluğu getirmektedir.
Yönetmelik kapsamında değerlendirilen ürünler arasında şunlar yer alır:
- Beton malzemeler
- Kapılar, pencereler, panjurlar
- Isı yalıtım malzemeleri
- Yapısal taşıyıcı sistemler
- Baca sistemleri
- Alçı bazlı malzemeler
- Jeotekstil malzemeler
- Çimento ve bileşenleri
- Atık su sistemlerinde kullanılan malzemeler
- Yapısal metal aksamlar ve montaj aksesuarları
- Yangın güvenliği ekipmanları
- Boru ve tank sistemleri
- İç duvar kaplamaları
- Yol yapım malzemeleri
- Çatı kaplamaları
- Yapısal yapıştırıcılar
- Cam malzemeler
- Güç kabloları
- Prefabrik ekipmanlar
- Agregalar
Bu ürünlerin CPR kapsamında belgelenmesi, AB pazarında serbest dolaşım için zorunludur.
Performans Beyanı (DoP) Nedir?
Performans Beyanı (DoP - Declaration of Performance), üreticinin yapı malzemesinin temel özelliklerini ve performansını tanımlayan resmi belgedir. Bir ürünün CE işareti taşıyabilmesi için DoP belgesi zorunludur.
CPR’ın Temel Gereklilikleri
Yapı malzemeleri, belirli temel gereklilikleri karşılamalıdır:
- Mekanik dayanıklılık
- Yangın güvenliği
- Hijyen, sağlık ve çevre koruma
- Kullanım güvenliği
- Gürültü koruması
- Enerji tasarrufu ve ısıl koruma
- Sürdürülebilirlik
Üreticiler ayrıca Fabrika Üretim Kontrolü (FPC) sistemini kurmalı ve uygulamalıdır.
CPR’da Uygunluk Değerlendirme Sistemleri
Yapı malzemelerinin uygunluğu ürün türüne göre farklı sistemlerle değerlendirilir:
- Sistem 1+: Onaylanmış kuruluş tarafından tip testleri, FPC denetimi, yıllık gözetim denetimleri.
- Sistem 1: Onaylanmış kuruluş tarafından tip testleri ve FPC denetimi, yıllık gözetimler.
- Sistem 2+: Üretici tarafından tip testleri, FPC denetimi ve yıllık gözetimler.
- Sistem 3: Onaylanmış laboratuvar tarafından tip testleri, üretici DoP düzenler.
- Sistem 4: Üretici tip testleri yapar, test sonuçlarına dayanarak DoP hazırlar.
Üretici Sorumlulukları
Üreticiler;
- Fabrika Üretim Kontrolünü (FPC) uygulamalı,
- Gerekli ürün testlerini gerçekleştirmeli,
- Test sonuçlarına göre Performans Beyanını (DoP) hazırlamalı,
- Ürünlerine CE İşaretini doğru şekilde iliştirmeli,
- Belgeleri ve izlenebilirlik kayıtlarını saklamalıdır.
Distribütör ve İthalatçıların Sorumlulukları
Distribütörler ve ithalatçılar, piyasaya sundukları ürünlerin CPR gerekliliklerini karşılamasını sağlamakla yükümlüdür. Ürünlerin satışında, uygunluk değerlendirme prosedürlerinin tamamlanmış olması zorunludur.
CPR’da Güncellemeler ve Değişiklikler
Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (305/2011/AB), teknolojik gelişmeler ve pazar ihtiyaçlarına göre düzenli olarak güncellenmektedir. Güncellemeler şu kaynaklardan takip edilebilir:
- Resmi Gazete
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
- Türk Standartları Enstitüsü (TSE)
- Avrupa Komisyonu Resmi Belgeleri
- Avrupa Komisyonu NANDO veritabanı
- Avrupa Birliği Resmi Gazetesi
Özel Ürün Grupları
Bazı ürün grupları için CPR ek gereklilikler getirebilir. Özellikle yangın güvenliği açısından kritik malzemeler veya belirli kimyasallar içeren yapı malzemeleri için ekstra testler zorunlu olabilir.
